اولین قهرمان رسمی شطرنج بانوان جهان - ورا منچیک

در آغاز برای سرگرمی بازی می کردم ، بعد کوشیدم شطرنج را عمیقا فرا گیرم ، اما اکنون می کوشم به آفرینش هنری دست یابم. " ورا منچیک "

ورا منچیک (Vera Menchik) در شانزدهم فوریه ۱۹۰۶ در مسکو چشم به جهان گشود و تا پانزده سالگی در آن شهر زیست . پدرش اهل چک و مادرش انگلیسی بود ، ولی همه او را از لحاظ شکل ظاهری و خصلت باطنی روس می پنداشتند . خوش قلب ، خوش اخلاق و آرامش جو بود و حتی زمانی که در سال ۱۹۲۱ به انگلستان مهاجرت کرد روزنامه های محلی وی را دختر روس معرفی کردند .

او زمانی که نه ساله بود ، ترتیب حرکت مهره ها را از پدرش آموخت ، در آن ایام بیشتر به خواندن داستان ، نقاشی و تئاتر علاقه داشت . حتی هنگامی که در مسابقه شطرنج مدرسه شرکت کرد و توفیق یافت، هنوز شطرنج ، نقش مهمی در زندگی اش ایفا نمی کرد . لیکن این موفقیت حس برتری جویی ورزشی را در وجودش بیدار کرد ... چند سال گذشت تا شرایط و احوالی در زندگی اش پدید آمد که مهر شطرنج در دلش جای گرفت و در مدت کوتاهی به موفقیت های بزرگی دست یافت ...

بعد از مهاجرت به انگلیس از حسن تصادف والدینش در شهر هاستینگز که از لحاظ شطرنج دارای سابقه و سنت قدیمی بود رحل اقامت افکندند و این قضیه نقش بارزی در سرنوشت ورای جوان ایفا نمود .

استعداد او بزودی مورد توجه قرار گرفت و چند تن از استادان حاضر شدند وی را تمرین و یاری دهند . ابتدا " یوئیت " و سپس استاد بزرگ " ماروتسی " به شکوفا شدن ذوق و استعدادش همت گماشتند . ماروکزی یکی از برجسته ترین استادان شطرنج در 10سال اول قرن بیستم به حساب می آمد . بدیهی است هوش و پشتکار وی نیز متقابلا موجبات رضایت و تشویق استادانش را فراهم می ساخت . مدت زمان قابل توجهی ، بیشتر وقت خود را صرف فراگیری و به کار بستن نصایح استادان و آموختن راز و رمز هنر شطرنج می کرد . و چون به عنوان خارجی در انگلستان زندگی می کرد حق نداشت در مسابقات قهرمانی زنان آن کشور شرکت جوید . ناچار در سال هزار و نهصد و بیست و سه به خود جرأت داده و در یکی از مسابقات کنگره شطرنج هاستینگز شرکت کرد و به مصاف مردان رفت . در آن مسابقه که ده شطرنج باز قوی حضور داشتند رتبه هفتم را بدست آورد .

آری آغاز کار و پیروزی های بعدی نخستین قهرمان زنان جهان از اینجا شروع شد .

در سالهای بعد بیشتر در مسابقات مردان شرکت می کرد و برای تکامل خویش زحمت می کشید . به مطالعه جدی تئوری پرداخت و تفسیرهایی در مطبوعات چاپ می کرد . نظر و رفتاری حرفه ای نسبت به شطرنج داشت ولی در عین حال مانند عشاق بازی شطرنج از لحظه لحظه آن لذت فراوان می برد . او پس از ازدواج نیز شطرنج را بطور جدی دنبال کرد.

منچیک در طول عمر کوتاهش با بسیاری از شطرنج بازان مرد صاحب نام روبرو گشت و در نبردها بسیار موفق ظاهر می شد . او در مجموع صد و هفتاد و چهار بار با استادان و قهرمانان برجسته دست و پنجه نرم کرد . سی و یک نفر از ایشان را مغلوب کرد ، با شصت و نه نفر مساوی کرد و از هفتاد و چهار تن نیز شکست خورد .

از معروف ترین این استادان می توان از " اویوه " ، " رشفسکی " ، " الکساندر " ، " ییتس " ، " مسیز " ، " تارتاکوور " ، " سلطان خان " ، " کاپابلانکا " و ... یاد کرد.

برتری منچیک در مقابل خانم ها قابل تردید نبود . در سال هزار و نهصد و بیست و هفت در نخستین مسابقه قهرمانی بانوان جهان به پیروزی درخشانی رسید و این موفقیت را چند بار در مسابقات بعدی نیز تکرار نمود و تا زمان مرگ قهرمان بانوان جهان باقی ماند ... او در راه کسب مقام قهرمانی جهان و حفظ آن در مدت هجده سال ، هشتاد و یک بار با حریفان روبرو شد که هفتاد و شش پیروزی ، چهار تساوی و فقط یک شکست داشت !

او بازی پوزیسیونی را بسیار می پسندید با این وجود در بسیاری از بازیهایش شاهد ترکیبات درخشان و شجاعانه می باشیم . آلخین او را پدیده ای استثنایی به شمار می آورد و ذوق و استعدادش را می ستود .

متاسفانه نخستین قهرمان بانوان جهان عمر زیادی نکرد . هنگامی که جغد مرگ بر سرش فرود آمد تنها سی و هشت بهار را دیده بود . ورا زمانی دنیای شطرنج را بی قهرمان گذاشت که گلستان خلاقیتش در کمال شکوفایی بود و هیچ زنی در جهان نتوانسته بود وی را شکست دهد .

در شب تیره بیست و هفت ژوئن هزار و نهصد و چهل و چهار وقتی هواپیماهای نازی ، لندن را بمباران می کردند به همراه خانواده اش مانند بسیاری دیگر، کشته جهالت هم عصرانش شد و جهان شطرنج نیز از وجودش محروم گشت.